Verse I.123

Ratnagotravibhāga Root Verse I.123

Previous Verse

Next Verse

Verse I.123 Variations

यद्वत् स्त्री मलिनाम्वरावृततनुर्बीभत्सरूपान्विता
विन्देद्‍दुःखमनाथवेश्मनि परं गर्भान्तरस्थे नृपे
तद्वत् क्लेशवशादशान्तमनसो दुःखालयस्था जनाः
सन्नाथेषु च सत्स्वनाथमतयः स्वात्मान्तरस्थेष्वपि

yadvat strī malināmvarāvṛtatanurbībhatsarūpānvitā
vindedduḥkhamanāthaveśmani paraṃ garbhāntarasthe nṛpe
tadvat kleśavaśādaśāntamanaso duḥkhālayasthā janāḥ
sannātheṣu ca satsvanāthamatayaḥ svātmāntarastheṣvapi

E. H. Johnston as input by the University of the West.

ཇི་ལྟར་བུད་མེད་ལུས་ལ་དྲི་བཅས་གོས་གྱོན་མི་སྡུག་གཟུགས་ལྡན་པ། །
ས་བདག་མངལ་ན་གནས་ཀྱང་མགོན་མེད་ཁང་པར་སྡུག་བསྔལ་མཆོག་མྱོང་ལྟར། །
དེ་བཞིན་བདག་རང་ནང་གནས་མགོན་ཡོད་གྱུར་ཀྱང་མགོན་མེད་བློ་ལྡན་པ། །
འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་དབང་གིས་ཡིད་མ་ཞི་བས་སྡུག་བསྔལ་གཞི་ལ་གནས། །

Dege, PHI, 119-120

Just as this woman whose body is covered with a dirty garment and who has an unsightly body
Would experience the greatest suffering in a shelter for those without protection despite this king’s residing in her womb,
So beings dwell in the abode of suffering due to their minds’ not being at peace through the power of the afflictions
And deem themselves to be without a protector despite the excellent protectors residing right within themselves.

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 398-399

貧女垢衣纏 極醜陋受苦

處於孤獨舍 懷妊王重擔
如是諸煩惱 染污眾生性
受無量苦惱 無有歸依處
實有歸依處 而無歸依心
不覺自身中 有如來藏故

http://cbetaonline.dila.edu.tw/en/T31n1611_p0815c27

La femme laide dans ses vêtements sales

a beau porter un monarque en son sein,

Elle n’en subit pas moins les pires souffrances

dans un asile pour les déshérités.

De même, les êtres qui, sous l’emprise des affections,

n’ont pas l’esprit en paix

Restent sur le terrain de la souffrance et se sentent abandonnés

malgré le protecteur qu’ils portent en eux.

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse I.123

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།ཉོན་མོངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཞུགས་པའི་མི་མོ་དང་འདྲ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ནི་མེར་མེར་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མི་མོ་གཟུགས་ངན་མགོན་{br}མེད་འགའ། །མགོན་མེད་འདུག་གནས་སུ་ནི་འདུག་གྱུར་ལ། །མངལ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་དཔལ་ནི་འཛིན་བྱེད་པས། །རང་ལྟོ་ན་ཡོད་མི་བདག་མི་ཤེས་ལྟར། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མགོན་མེད་ཁྱིམ་བཞིན་ཏེ། །མ་དག་སེམས་ཅན་མངལ་ལྡན་བུད་མེད་བཞིན། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ཡོད་{br}པས་མགོན་བཅས་པ། །དྲི་མེད་ཁམས་ནི་དེ་ཡི་མངལ་གནས་བཞིན། །ཇི་ལྟར་བུད་མེད་ལུས་ལ་དྲི་བཅས་གོས་གོན་མི་སྡུག་གཟུགས་ལྡན་པ། །ས་བདག་མངལ་ན་གནས་ཀྱང་མགོན་མེད་ཁང་པར་སྡུག་བསྔལ་མཆོག་མྱོང་ལྟར། །དེ་བཞིན་བདག་རང་ནང་གནས་མགོན་ཡོད་གྱུར་ཀྱང་{br}མགོན་མེད་བློ་ལྡན་པ། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་དབང་གིས་ཡིད་མ་ཞི་བས་སྡུག་བསྔལ་བཞི་ལ་གནས།

[In the eighth example,] the afflictions are like a pregnant woman, while the tathāgata element resembles a cakravartin’s having entered the great elements a short time after conception.

Suppose an ugly woman without a protector, {P112b}

Dwelling in a shelter for those without protection

And bearing the glory of royalty as an embryo,

Were not to know about the king in her own womb. I.121

Being born in [saṃsāric] existence is like a place for those without protection,

Impure sentient beings resemble the pregnant woman,

The stainless basic element in them is similar to her embryo,

And due to its existence, these [beings] do have a protector. I.122

Just as this woman whose body is covered with a dirty garment and who has an unsightly body

Would experience the greatest suffering in a shelter for those without protection despite this king’s residing in her womb,

So beings dwell in the abode of suffering due to their minds’ not being at peace through the power of the afflictions

And deem themselves to be without a protector despite the excellent protectors residing right within themselves. I.123

āpannasattvanārisadṛśāḥ kleśāḥ/ kalalamahābhūtagatacakravartivattathāgatadhāturiti/

nārī yathā kācidanāthabhūtā

vasedanāthāvasathe virūpā/

garbheṇa rājaśriyamudvahantī

na sāvabudhyeta nṛpaṃ svakukṣau//121//

anāthaśāleva bhavopapatti-

rantarvatīstrīvadaśuddhasattvāḥ/

tadgarbhavatteṣvamalaḥ sa dhātu-

rbhavanti yasminsati te sanāthāḥ//122//

yadvat strī malināmvarāvṛtatanurbībhatsarūpānvitā

vindedduḥkhamanāthaveśmani paraṃ garbhāntarasthe nṛpe/

tadvat kleśavaśādaśāntamanaso duḥkhālayasthā janāḥ

sannātheṣu ca satsvanāthamatayaḥ svātmāntarastheṣvapi//123//

No Chinese commentary defined.

Other English translations

Obermiller (1931)

As a woman of ugly appearance, covered with a foul-smelling garment

Experiences the greatest suffering in a place without shelter,

Though the Lord of the Earth abides in her own womb;

In a like way the living beings whose spirit is helpless,

Though the protection exists within themselves,

Abide amidst sufferings, their minds being troubled by the passions.

Takasaki (1966)

Just as a woman, whose body is covered with a dirty garment

And having ugly features, experiences in an orphanage,

The greatest pain when the king is in her womb;

Similarly the living beings abiding in the house of misery,

And whose mind is not quiet by the power of Defilements,

Imagine themselves without a protector

Though the good protectors are residing in their own bodies.

Fuchs (2000)

A ruler of the earth dwells in the womb of a woman who has an

unpleasant appearance and whose body is dressed in dirty clothes.

Nevertheless she has [to abide] in a poorhouse and undergo the

experience of direst suffering.

Likewise, beings deem themselves unsheltered though a protector

resides within their own [minds].

Thus they have to abide in the ground of suffering, their minds being

unpeaceful under the predominating drive of the mental poisons.

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes