Verse II.38

Ratnagotravibhāga Root Verse II.38

Previous Verse

Next Verse

Verse II.38 Variations

अनादिमध्यान्तमभिन्नमद्वयं
त्रिधा विमुक्तं विमलाविकल्पकम्
समाहिता योगिनस्तत्प्रयत्नाः
पश्यन्ति यं धर्मधातुस्वभावम्

E. H. Johnston as input by the University of the West.

anādimadhyāntamabhinnamadvayaṃ
tridhā vimuktaṃ vimalāvikalpakam
samāhitā yoginastatprayatnāḥ
paśyanti yaṃ dharmadhātusvabhāvam

E. H. Johnston as input by the University of the West.

ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་མེད་ཅིང་རྣམ་དབྱེར་མེད། །
གཉིས་མེད་གསུམ་བྲལ་དྲི་མེད་རྣམ་རྟོག་མེད། །
ཆོས་དབྱིངས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་རྟོགས་པ། །
མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་མཐོང་། །

Dege, PHI, 126-127

Without beginning, middle, and end, undifferentiable,
Nondual, freed in three ways, stainless, and nonconceptual—
This is the nature of the dharmadhātu, which is seen
In meditative equipoise by yogins who strive for it.

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 422-423

Sans commencement ni milieu ni fin, indivisible,

Non duelle, dégagée des trois [voiles], immaculée et libre de la pensée

Telle est la nature de la dimension absolue

Dont la réalisation est la vision des yogis établis en méditation.

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse II.38

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་འདི་ནམ་མཁའ་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡང་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐབས་{br}ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། སྤྲུལ་པ་སྟེ། དྲི་མ་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བར་ཆད་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འཇུག་པར་{br}བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཞི་སྟེ། ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་མེད་ཅིང་རྣམ་དབྱེར་མེད། །གཉིས་མེད་གསུམ་བྲལ་དྲི་མེད་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཆོས་དབྱིངས་{br}རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་རྟོགས་པ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་མཐོང་། །གཞལ་མེད་གང་གཱའི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པ། །བསམ་མེད་མཉམ་མེད་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲི་མེད་དབྱིངས་དེ་ནི། །བག་ཆགས་བཅས་པའི་ཉེས་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །{br}སྣ་ཚོགས་དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་མངའ་བའི་སྐུས། །འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲོལ་དོན་གྲུབ་ལ་བརྩོན་པ། །མཛད་པ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་རྒྱལ་བཞིན་ཏེ། །སྣ་ཚོགས་དངོས་དང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་མིན། །འཇིག་རྟེན་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དང་། །རབ་ཏུ་སྨིན་དང་ལུང་སྟོན་རྒྱུ་ཡི་གཟུགས། །གང་{br}ཡིན་དེ་ཡང་འདིར་ནི་རྟག་གནས་ཏེ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཞིན་ནོ།

(6) Now, this tathāgatahood manifests as being inseparable from its unconditioned qualities, just as space. Nevertheless, since it is endowed with unique attributes, one should see that it, through its particular applications of inconceivable great means, compassion, and prajñā and by way of the three stainless kāyas (svābhāvika[kāya], sāmbhogika[kāya], and nairmāṇika[kāya]), manifests as the cause that brings about the benefit and happiness of beings P123a) in an uninterrupted, endless, and effortless manner for as long as [saṃsāric] existence lasts. [Thus, there follow] these four verses here on the distinction of the [three] buddhakāyas, which refer to the topic of manifestation.

Without beginning, middle, and end, undifferentiable,

Nondual, freed in three ways, stainless, and nonconceptual—

This is the nature of the dharmadhātu, which is seen

In meditative equipoise by yogins who strive for it. II.38

It is the stainless basic element of the tathāgatas,

Which is endowed with qualities that are immeasurable, inconceivable,

Unequaled, and far surpass the sand grains in the river Gaṅgā [in number] (J86)

And which has eradicated all flaws including their latent tendencies. II.39

Through physical appearances in the form of various light rays of the genuine dharma,

It makes efforts in accomplishing the goal of liberating beings,

In its actions resembling the precious king of wish-fulfilling jewels

[In assuming] various appearances but not having their nature. II.40

The cause in [various] worlds for introducing [beings]

To the path of peace, maturing them, and giving them the prophecies

Is this apparitional form [of the dharmakāya], which always abides in it,

Just as the element of form does in the element of space. II.41

yatpunaretadākāśavadasaṃskṛtaguṇāvinirbhāgavṛttyāpi tathāgatatvāmā bhavagateracintyamahopāyakruṇājñānaparikarmaviśeṣeṇa jagaddhitasukhādhānanimittamamalai stribhiḥ svabhāvikasāṃbhogikanairmāṇikaiḥ kāyairanuparatamanucchinnamanābhogena pravartata iti draṣṭavyamāveṇīkadharmayutatvāditi/ tatra vṛttyarthamārabhya buddhakāyavibhāge catvāraḥ ślokāḥ/

anādimadhyāntamabhinnamadvayaṃ

tridhā vimuktaṃ vimalāvikalpakam/

samāhitā yoginastatprayatnāḥ

paśyanti yaṃ dharmadhātusvabhāvam//38//

ameyagaṅgāsikatātivṛttai-

rguṇairacintyairasamairupetaḥ/

savāsanonmūlitasarvadoṣa-

stathāgatānāmamalaḥ sa dhātuḥ//39//

vicitrasaddharmamayūkhavigrahai-

rjagadvimokṣārthasamāhṛtodyamaḥ/

kriyāsu cintāmaṇirājaratnava-

dvicitrabhāvo na ca tatsvabhavavān//40//

lokeṣu yacchāntipathāvatāra-

prapācanāvyākaraṇe nidānam/

bimbaṃ tadapyatra sadāvaruddha-

mākāśadhātāviva rūpadhātuḥ//41//

No Chinese commentary defined.

Other English translations

Obermiller (1931)

It has neither beginning, middle, nor end，is indivisible,5

Devoid of the 2 (extremities), delivered from the 3 (Obscurations),

Immaculate and free from thought-construction,

Is that which represents the Essence of the Absolute, and is perceived

By the Saint, who cognizes it in concentrated trance.

Takasaki (1966)

That which has neither beginning, middle nor end,

Is indivisible, non-dual, liberated in three ways,

Immaculate and non-discriminative, . . .

That represents the nature of the Absolute Essence,

And is perceived by the Saints,

Who are concentrating their mind, striving after it;

Fuchs (2000)

What is the nature of dharmadhatu? It is without beginning, middle, and end.

It is totally indivisible and far away from the two [extremes],

rid of the three [veils], unpolluted, and not an object of thought.

Its realization is the vision of a Yogi who Dwells in Meditative Equipoise.

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes