Ratnagotravibhāga Root Verse I.153

Verse I.153 Variations

श्रद्धयैवानुगन्तव्यं परमार्थे स्वयंभुवाम्
न ह्यचक्षुः प्रभादीप्तमीक्षते सूर्यमण्डलम्
śraddhayaivānugantavyaṃ paramārthe svayaṃbhuvām
na hyacakṣuḥ prabhādīptamīkṣate sūryamaṇḍalam
E. H. Johnston as input by the University of the West.[1]
རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་དེ། །
དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ཡིན། །
ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་འབར་བ། །
མིག་མེད་པས་ནི་མཐོང་བ་མེད། །
The ultimate of the self-arisen ones
Is to be realized through confidence alone.
Those without eyes do not see
The bright and radiant disk of the sun.
唯依如來信 信於第一義
如無眼目者 不能見日輪
C’est la foi qui permet de réaliser
L’absolu des [bouddhas] nés d’eux-mêmes.
Qui n’a pas d’yeux ne peut voir
L’éclat de l’orbe solaire.

RGVV Commentary on Verse I.153

།རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་དེ། །དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ཡིན། །ཉི་མའི་{br}དཀྱིལ་འཁོར་འོད་འབར་བ། །མིག་མེད་པས་ནི་མཐོང་བ་མེད། །མདོར་བསྡུ་ན། གང་ཟག་བཞི་པོ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མཐོང་བ་ལ་མིག་དང་མི་ལྡན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་{br}རྒྱས་དང་། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྷུང་བ་རྣམས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་{br}གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྷུང་བ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གཏན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་{br}ནས་ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་འཇིག་ཚོགས་འགགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པར་མི་ནུས་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡུལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟོགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་འདི་ནི་{br}གནས་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ལ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལས། སླར་དེ་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལས་{br}བཟློག་ནས་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བདེ་བར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལས། སླར་དེ་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལས་བཟློག་ནས། སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་

དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བདག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལས། སླར་དེ་ལ་བདག་གི་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལས་བཟློག་ནས། བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གཙང་བར་བསྒོམ་པར་{br}བྱ་བ་ལས། སླར་དེ་ལ་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྒོམ་པ་ལས་བཟློག་ནས། མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་འགལ་བའི་ལམ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་{br}བ་དང་། བདག་དང་། སྡུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མི་སྡུག་པའི་{br}འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫིང་གི་ཆུའི་ནོར་བུའི་དཔེ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན་སོ་གའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། སྐྱེ་བོ་དག་ཁྲུས་རས་བཅིངས་ཏེ། {br}རང་རང་གི་རྒྱན་དང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་ཆུ་ལ་རྩེའོ། །དེ་ནས་དེར་ཅིག་གིས་རིགས་དང་ལྡན་པའི་ནོར་བུ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཆུའི་ནང་དུ་གཞག་པ་དང་། དེ་ནས་བཻ་ཌཱུརྱ་དེའི་དོན་དུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱན་གཞག་ནས་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ན་ཡོད་པའི་གསེག་མའམ་གྱོ་མོ་དེ་{br}དག་ལ་ནོར་བུའོ་སྙམ་ནས་བཟུང་སྟེ། བདག་གིས་ནོར་བུ་རྙེད་དོ་སྙམ་སྟེ་ཕྱུང་ངོ། །ཕྱུང་ནས་རྫིང་བུའི་འགྲམ་དུ་བལྟས་པ་ན་འདི་ནི་ནོར་བུ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ། །རྫིང་གི་ཆུ་དེ་ཡང་ནོར་བུའི་མཐུས་ནོར་བུའི་འོད་དང་འདྲ་བར་སྣང་ངོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་{br}ཆུ་དེ་ཡང་ཨེ་མའོ་ནོར་བུའོ་སྙམ་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་ཐབས་མཁས་ཤིང་ཡིད་གཞུངས་པ་ཅིག་གིས་ནོར་བུ་དེ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྙེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་ནོར་བུ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་མི་ཤེས་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་

མི་རྟག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མི་སྡུག་པའོ་ཞེས་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྒོམ་ཞིང་། སྒོམ་པ་ལན་མང་དུ་བྱས་ཤིང་མང་དུ་བྱས་པས་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་དེའི་ཕྱིར་རྫིང་དེ་{br}དག་གི་གསེག་མ་དང་། གྱོ་མོའི་རྣམ་པར་གནས་པ་ལྟར་མི་འགྱུར་བར་ཁྱེད་ཅག་ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག །དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་དང་གང་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མི་གཙང་{br}བའོ་ཞེས་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྒོམ་ཞིང་སྒོམ་པ་མང་དུ་བྱས་ཤིང་མང་དུ་བྱས་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་{br}བསྟན་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལས་ཉམས་པ་དག་ལ་བརྗོད་དོ། །གང་དག་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུས་{br}ཕྱིས་རྒྱུན་འཆད་ཅིང་ཞིག་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་དངོས་པོ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་འདོད་པའམ། ཡང་གང་དག་གང་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་{br}པོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའོ།

Though they should furthermore familiarize with the tathāgata heart as being pure, they delight [only] in familiarizing with the notion of [all phenomena’s] being impure instead of familiarizing with the notion of the [tathāgata heart’s] being pure. Thus, due to this sequence [of familiarizing with those four notions], they delight in the path that is adverse to[1] attaining the dharmakāya. Therefore, it is said that the basic element, which is characterized by supreme permanence, bliss, self, and purity, is not even the sphere of any śrāvakas and pratyekabuddhas. That this [basic element] is not the sphere of those who delight in mistakenness (those who [entertain] the notions of impermanence, suffering, lack of a self, and impurity) was accordingly established by the Bhagavān in detail in the Mahāparinirvāṇasūtra through the example of a jewel in the water of a pond:

O bhikṣus, it is as follows. Suppose that, at the time of the hot season, people were to hitch up their clothes for bathing and play in the water with their own ornaments and objects of pastime. Suppose then that someone there were to cast a genuine beryl stone into the water. {J75} In order to [retrieve] that beryl, all those [people] would leave their ornaments aside and dive [into the water]. [However,] they would [mistakenly] think that the pebbles and the gravel in the [water] are that jewel, seize them, and draw them out [of the water], thinking, "I got the jewel." Dwelling at the bank of the pond, they would then properly discern[2] that those [pebbles and so on] are not the jewel. [They were deceived because] through the power of that jewel, the water of the pond would sparkle like the shine of that [jewel]. Thus, seeing this sparkling water, they would entertain the notion that [the pebbles in it possess] the qualities of that jewel. Eventually, someone there who is skilled and intelligent would actually retrieve that jewel.
Bhikṣus, likewise, not knowing the true reality of phenomena, which is like that jewel,[3] {D13b} you repeatedly meditate through all your clinging to everything as being impermanent, everything as being suffering, everything as being without a self, {P118a} and everything as being impure. You do so many times, [but] all such attempts are meaningless. Therefore, bhikṣus, you should not be[4] like those who are fixated on the pebbles and the gravel in that pond, but you should be skilled in means. Bhikṣus, right within each one of your repeated meditations on everything as being impermanent, everything as being suffering, everything as being without a self, and everything as being impure, which you do many times, [there exists] what is permanent, blissful, pure, and a self.[5]

Thus, the instruction on those who are mistaken with regard to the presentation of the supreme true reality of phenomena should be understood in detail according to the sūtras.

(4) Now, those who are called "those whose minds are distracted from emptiness" are those bodhisattvas who have newly entered the [mahā]yāna and deviate from the principle of what emptiness means in the case of the tathāgata heart.[6] [Among them, there are] those who [wrongly] assert the door to liberation that is emptiness in order to destroy [really existing] entities, [thinking] that parinirvāṇa refers to the extinction and destruction of [previously] really existing phenomena at a later time. Or, [there are] also those who resort to emptiness through focusing on emptiness [as some real entity, thinking] that what is called "emptiness" exists, by way of being distinct from form and so on, as some entity that is to be realized and with which one should familiarize.[7]

|OtherTranslations=

Obermiller (1931) [8]
The Absolute Essence of the Buddhas
Can be cognized only by faith.
The blazing disk of the sun
Cannot be seen by those who have no eyes.
Takasaki (1966) [9]
The Highest Truth of the Buddhas
Can be understood only by faith,
Indeed, the eyeless one cannot see
The blazing disk of the sun.
Fuchs (2000) [10]
This truth of the Self-Sprung Ones
is to be realized through faith.
The orb of the sun blazes with light,
[but] is not seen by the blind.

}}

  1. Skt. vidhura can also mean "destitute of" or "devoid of,"but DP read ’gal ba.
  2. MB has the correct form pravarttayeyuḥ instead of J pravarteyuḥ.
  3. J omits "which is like that gem" (maṇivad), but MB and DP (MA maṇaṇivad) contain this phrase.
  4. I follow MA bhūta instead of J bhūtā.
  5. D120, fol. 33a.4–33b.2. The text of D120 has several variant readings, but none is of significant difference.
  6. This could also be read as "the principle of the tathāgata heart’s being the [actual] meaning of emptiness."DP has "the tathāgata heart as the principle of emptiness" (stong pa nyid kyi tshul du de bzhin gshegs pa’i snying po).
  7. "Whose minds are distracted from emptiness"translates the Sanskrit compound śūnyatāvikṣiptacitta, which contains an intriguing ambiguity since it can be understood as a mind distracted by emptiness, toward emptiness, or from emptiness. The primary reading "distracted from emptiness" is supported by the occurrence of śūnyatārthanayād bahiś cittaṃ vikṣipyate in the text below and the consistent rendering stong pa nyid las sems rnam par g.yengs pa in DP (P once has stong pa nyid la). However, the comments here show that this compound also contains the meaning "distracted by or toward emptiness." For the point is that beginner bodhisattvas are distracted by a wrong understanding of emptiness toward a wrong notion of emptiness (either misconceiving it as something that destroys phenomena or as some separate reified entity to be focused on deliberately) and thus are distracted from the correct understanding of emptiness, which is explicitly identified here as the principle of what emptiness means in the case of the tathāgata heart (explained in detail in the comments on I.154–155 in the text below). This ambiguity is reflected in the quotations of the passages from RGVV that contain this Sanskrit compound in other Tibetan texts and translations, which (in a rather inconsistent manner) take this compound to have either one of the above meanings (respectively using la, las, or kyis after stong pa nyid; as mentioned already, the Laṅkāvatārasūtra has kyis). GC (438.26–439.20) comments on RGVV’s paragraph on "those who are distracted from emptiness" as follows. In general, among the four kinds of bodhisattvas mentioned above (those who have generated bodhicitta for the first time, those who have entered bodhisattva conduct, irreversible bodhisattvas, and those obstructed from buddhahood by only a single lifetime), it is impossible for the latter three to be distracted from emptiness. However, since such is possible for those who have generated bodhicitta for the first time, they are called "those who have newly entered the [mahā]yāna." Still, only some of them are distracted from emptiness because there are also those beginner bodhisattvas who first ascertain the ultimate and then generate bodhicitta through the power of the compassion that arises from that ascertainment. Therefore, the Niyatāniyatagatimudrāvatārasūtra explains that there are "the bodhisattvas proceeding as if by ox-cart" who, after having generated bodhicitta, rely on the śrāvakayāna for their practice. The ones who have that disposition are the first kind of those who are distracted from emptiness. Through not directing their minds toward phenomenal identitylessness, when they attain nirvāṇa, they apprehend the impermanence in terms of the previously existing reality of the origin of suffering having discontinued and perished to be nirvāṇa. They also assert the state that is characterized by suffering’s not arising henceforth to be nirvāṇa and emptiness. The second kind of those who are distracted from emptiness are described by the Saṃdhinirmocanasūtra ’s speaking of bodhisattvas on the level of engagement through aspiration who hold that the characteristics of formational phenomena and the characteristics of the ultimate are different or the same (as for the term "engagement through aspiration,"in its more general sense, as is the case here, it refers to both the paths of accumulation and preparation, while its more narrow sense refers to the path of preparation alone). Thus, to assert that what is called "emptiness"—the object that is to be directly realized and with which one should familiarize in a deliberate way —exists as an entity that is different from form and so on means to assert that the characteristics of formational phenomena and the ultimate are different. Since those who hold the characteristics of formational phenomena and the ultimate to be the same apprehend what is not emptiness as emptiness, they too are implicitly included in those who are distracted from emptiness. As for the phrase, "through focusing on emptiness" in RGVV, it is through focusing on emptiness as a (real) entity that the second kind of those who are distracted from emptiness assert emptiness as the door of emptiness and resort to that emptiness. By contrast, Chaba Chökyi Sengé’s commentary on the Uttaratantra (Phyva pa chos kyi seng ge 2006, fol. 63b.5–8) says, "The principle of emptiness—the tathāgata heart—refers to being merely empty of an object to be negated that is something to be eliminated (rnam par bcad pa). Those who deviate from this regard it as something that is positively delimited (yongs gcod)." Thus, he continues to identify bodhisattvas of the first type who have newly entered the mahāyāna as being the Mere Mentalists. He elaborates that "‘the destruction of [previously] really existing phenomena at a later time’ refers to emptiness [in the sense of] the ultimately existent impure dependent [nature’s] having been destroyed later through having been eliminated and thus having become nonexistent. As for this being asserted as nirvāṇa, it is claimed to be the stainless purity [that is the perfect nature]. To assert this as the door to liberation [that is emptiness] means that it is claimed to be the ultimate." Then, Chaba identifies bodhisattvas of the second type who have newly entered the mahāyāna as those who assert emptiness as the emptiness of one thing’s not existing in another one. Regarding this as "what is to be realized and with which one should familiarize" refers to the time of the result and the path, respectively. "Form" consists of the duality of apprehender and apprehended. "An entity that is distinct from form"refers to the self-aware mind that is empty of that duality, which is an implicative negation—the emptiness that is the ultimate dependent nature. "Those who resort to emptiness"are those who claim this limited emptiness.
  8. Obermiller, E. "The Sublime Science of the Great Vehicle to Salvation Being a Manual of Buddhist Monism." Acta Orientalia IX (1931), pp. 81-306.
  9. Takasaki, Jikido. A Study on the Ratnagotravibhāga (Uttaratantra): Being a Treatise on the Tathāgatagarbha Theory of Mahāyāna Buddhism. Serie Orientale Roma 33. Roma: Istituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente (ISMEO), 1966.
  10. Fuchs, Rosemarie, trans. Buddha Nature: The Mahayana Uttaratantra Shastra. Commentary by Jamgon Kongtrul and explanations by Khenpo Tsultrim Gyamtso. Ithaca, N. Y.: Snow Lion Publications, 2000.