No edit summary |
No edit summary |
||
| Line 14: | Line 14: | ||
|VariationTrans=[Actually,] however, the difference<br>Between bodhisattvas and a buddha<br>Is the difference between a particle and the earth<br>Or between [the water in] the hoofprint of an ox and the ocean. | |VariationTrans=[Actually,] however, the difference<br>Between bodhisattvas and a buddha<br>Is the difference between a particle and the earth<br>Or between [the water in] the hoofprint of an ox and the ocean. | ||
|VariationTransSource=[[When the Clouds Part]], [[Brunnhölzl, K.|Brunnhölzl]], 385 <ref>[[Brunnhölzl, Karl]]. [[When the Clouds Part: The Uttaratantra and its Meditative Tradition as a Bridge between Sūtra and Tantra]]. Boston: Snow Lion Publications, an imprint of Shambhala Publications, 2014.</ref> | |VariationTransSource=[[When the Clouds Part]], [[Brunnhölzl, K.|Brunnhölzl]], 385 <ref>[[Brunnhölzl, Karl]]. [[When the Clouds Part: The Uttaratantra and its Meditative Tradition as a Bridge between Sūtra and Tantra]]. Boston: Snow Lion Publications, an imprint of Shambhala Publications, 2014.</ref> | ||
}}{{VerseVariation | |||
|VariationLanguage=Chinese | |||
|VariationOriginal=No Chinese.<ref>Verses 69 to 78 and their commentary are not in the Chinese. Takasaki (253, note 412) surmises that they were later editions, not present in the version that was translated into Chinese.</ref> | |||
}} | }} | ||
|EnglishCommentary=[There is also] another meaning of verse [I.66]. | |EnglishCommentary=[There is also] another meaning of verse [I.66]. | ||
Revision as of 08:36, 22 October 2019
Ratnagotravibhāga Root Verse I.78
Verse I.78 Variations
अथ चाणोः पृथिव्याश्च गोस्पदस्योदधेश्च यत्
अन्तरं बोधिसत्त्वानां बुद्धस्य च तदन्तरम्
अन्तरं बोधिसत्त्वानां बुद्धस्य च तदन्तरम्
atha cāṇoḥ pṛthivyāśca gospadasyodadheśca yat
antaraṃ bodhisattvānāṃ buddhasya ca tadantaram
antaraṃ bodhisattvānāṃ buddhasya ca tadantaram
E. H. Johnston as input by the University of the West.[1]
།དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ས་རྡུལ་དང་།
།རྒྱ་མཚོ་བ་གླང་རྨིག་རྗེས་ཀྱི།
།ཁྱད་པར་གང་ཡིན་སངས་རྒྱས་དང་།
།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་དེ་ཉིད།
།རྒྱ་མཚོ་བ་གླང་རྨིག་རྗེས་ཀྱི།
།ཁྱད་པར་གང་ཡིན་སངས་རྒྱས་དང་།
།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་དེ་ཉིད།
[Actually,] however, the difference
Between bodhisattvas and a buddha
Is the difference between a particle and the earth
Or between [the water in] the hoofprint of an ox and the ocean.
Between bodhisattvas and a buddha
Is the difference between a particle and the earth
Or between [the water in] the hoofprint of an ox and the ocean.
No Chinese.[3]
- Et pourtant, il y a la même différence
- Entre les bodhisattvas et les bouddhas
- Qu’entre une poussière et la terre toute entière
- Ou entre l’eau d’une empreinte de sabot et l’océan.
Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.
RGVV Commentary on Verse I.78
Tibetan
English
Sanskrit
Chinese
Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary
།ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་གཞན་ནི། །རྒྱལ་སྲས་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཉིད་འདི། །རྟོགས་ནས་མ་རིག་ལྡོངས་རྣམས་ཀྱི། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་དག་ཏུ་ནི། །མཐོང་བ་གང་ཡིན་དེ་སྨད་དོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐོབ་པ་གང་། །བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་{br}སྟོན་ཏེ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་འགྲོ་བ་ཡི། །གཉེན་གྱི་ཐབས་དང་སྙིང་རྗེ་མཆོག །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས། །འདས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལས་མ་གཡོས། །འཇིག་རྟེན་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན། །འཇིག་རྟེན་དྲི་མས་མ་གོས་སྤྱོད། །ཇི་ལྟར་པདྨ་ཆུ་ནང་དུ། །སྐྱེས་{br}པ་ཆུ་ཡིས་གོས་པ་མེད། །དེ་བཞིན་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ། །སྐྱེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མི་གོས། །བྱ་བ་སྒྲུབ་ལ་རྟག་ཏུ་བློ། །མེ་བཞིན་དུ་ནི་འབར་བ་དང་། །ཞི་བའི་བསམ་གཏན་སྙོམས་འཇུག་ལ། །རྟག་ཏུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན། །སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་
དང་ནི། །རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་སྨིན་པ་ཡི། །དོན་དུ་འབད་པ་བྱེད་མ་ཡིན། །བསྟན་དང་གཟུགས་སྐུ་དག་དང་ནི། །སྤྱོད་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ཀྱང་རུང་། །གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་གང་གིས་འདུལ། །དེས་དེ་དེ་ལྟ་ཉིད་དུ་ཤེས། །དེ་ལྟར་ནམ་{br}མཁའི་མཐའ་ཀླས་ཀྱི། །འགྲོ་བ་རྟག་ཏུ་ལྷུན་གྲུབ་པར། །ཐོགས་མེད་བློ་ལྡན་དེ་ཡིས་ནི། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཡང་དག་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་འདི་ནི། །རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་དང་། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་སྒྲོལ་བ་ལ། །འཇིག་རྟེན་{br}ན་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ས་རྡུལ་དང་། །རྒྱ་མཚོ་བ་ལང་རྨིག་རྗེས་ཀྱི། །ཁྱད་པར་གང་ཡིན་སངས་རྒྱས་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་དེ་ཉིད། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་ནི། བྱང་ཆུབ་{br}སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་འོག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སྟེང་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ཏེ། མདོར་བསྡུ་ན། ས་བཅུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་རྣམས་{br}དག་པ་དང་མ་དག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པས་ནི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་{br}ལ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སྔོན་མ་མཐོང་བ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། {br}མི་གཡོ་བའི་བར་གྱི་ས་ལ་ཉེ་བར་མ་གོས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པས་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་ལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་སྦྱོར་བའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་རང་དང་{br}གཞན་གྱི་དོན་གྲུབ་པའི་ཐབས་མཐའ་དག་མཐར་ཕྱིན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མཆོག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་{br}ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ་དང་བཅུ་པས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དང་། རང་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་མཐར་ཕྱིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་མེད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ།
Other English translations
Obermiller (1931) [13]
- Though this be so, still the Buddha and the Bodhisattva
- Differ from each other (in the greatness of their acts)
- Like the great Earth and a grain of sand;
- Or like the ocean and (a pool of water)
- Left in a foot-print of a bull.
Takasaki (1966) [14]
- There is however a great difference
- Between Bodhisattvas and the Buddha,
- Such difference as lies between the atom and the earth,
- Or in [the water] in a foot-print of a bull and in the ocean.
Fuchs (2000) [15]
- Though this is true, indeed, whatever difference lies
- between the earth and an atom or else between
- [the water in] the sea and in an ox's hoofprint,
- is the difference between a buddha and a bodhisattva.
Textual sources
Commentaries on this verse
Academic notes
- Digital Sanskrit Buddhist Canon Unicode Input
- Brunnhölzl, Karl. When the Clouds Part: The Uttaratantra and its Meditative Tradition as a Bridge between Sūtra and Tantra. Boston: Snow Lion Publications, an imprint of Shambhala Publications, 2014.
- Verses 69 to 78 and their commentary are not in the Chinese. Takasaki (253, note 412) surmises that they were later editions, not present in the version that was translated into Chinese.
- I follow Takasaki’s suggestion of pratividhya for MB and J prativicya.
- I follow MA samāpattisamāpannaś and DP synods ’jug la . . . snyoms par zhugs pa yin against samāpattipratipannaś in J and MB.
- I follow Takasaki’s emendation deśanārūpakāyābhyāṃ of J deśanyārūpakāyābhyāṃ.
- "Daily behaviors" (īryāpatha) refers to standing, walking, sitting, and lying down, but the Sanskrit term can also refer to the observances of a religious mendicant.
- RYC (95) says that these four are listed in the Dhāraṇīśvararājasūtra.
- DP mistakenly "The Immovable One" (mi g.yo ba).
- I follow Schmithausen’s emendation °samādhisuvyavasthitatvāt (confirmed by DP ting nge ’dzin la legs par gnas pa’i phyir) of °samādhiṣu vyavasthitatvāt in J and MA/MB.
- With Schmithausen, I follow MB °niryātasya (DP mother phyin pa) against J niṣṭhāgatasya.
- YDC (300–301) explains that bodhisattvas from the second through the seventh bhūmis are beyond all saṃsāric worlds through their prajñā but still engage in these worlds through their compassion without being tainted by them, just like a lotus growing in a pond is not tainted by its muddy ground or water. The minds of bodhisattvas on the eighth bhūmi effortlessly engage in accomplishing the welfare of beings, just like a fire naturally burns up dry firewood. They also rest continuously in a meditative equipoise in which all characteristics have subsided because they have gained mastery over nonconceptual wisdom by virtue of the fundamental change of the afflicted mind. Bodhisattvas on the tenth bhūmi effortlessly and spontaneously accomplish the maturation of sentient beings. The distant cause of this is the power of their previous aspiration prayers up through the ninth bhūmi that they may be able to effortlessly accomplish the welfare of others. The close condition is that they are free from all conceptions of characteristics. From the perspective of the world, the manner in which bodhisattvas during the subsequent attainment of the tenth bhūmi mature sentient beings is equal to that of buddhas in terms of liberating beings from saṃsāra. However, in terms of their own welfare, they are not equal to buddhas—their realization and relinquishment compared to those of buddhas is like the amount of water in a hoofprint versus the amount in the ocean because they still have certain obscurations and seeds of latent tendencies. Also, in their accomplishing the welfare of others, they are equal to buddhas in terms of their enlightened activity’s being effortless, being uninterrupted, and manifesting in all kinds of ways. However, they are not equal to buddhas in accomplishing the welfare of others in all respects because they are not able to confer the empowerment of great light rays that only buddhas can bestow.
- Obermiller, E. "The Sublime Science of the Great Vehicle to Salvation Being a Manual of Buddhist Monism." Acta Orientalia IX (1931), pp. 81-306.
- Takasaki, Jikido. A Study on the Ratnagotravibhāga (Uttaratantra): Being a Treatise on the Tathāgatagarbha Theory of Mahāyāna Buddhism. Serie Orientale Roma 33. Roma: Istituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente (ISMEO), 1966.
- Fuchs, Rosemarie, trans. Buddha Nature: The Mahayana Uttaratantra Shastra. Commentary by Jamgon Kongtrul and explanations by Khenpo Tsultrim Gyamtso. Ithaca, N. Y.: Snow Lion Publications, 2000.
